Ana içeriğe atla

Sembolizm Dersleri -5 Rakamı ve İçerdiği Sembolik Anlamı




Aritmetik sayı dizisinde İlk çift ve tek sayısının toplamından oluşmuştur (2+3=5). Kutsal 60 sayısının 1/12’sidir. Öte yandan, ilk dokuz sayının ortasında bulunması nedeniyle, beş sayısında var olan bu birleştiricilik ve merkezilik özelliği, onun madde ve biçimde bir denge ve uyum sağladığı görüşünü ortaya koyuyor.

Romen rakamı ile gösterilen (X) harfinin üst kısmı (V) beş olup, On' un yarısıdır. Dünyanın eski uygarlıklarının sembolizminde, Orta Amerika, Afrika, Çin, Hindistan’da yaşayan Dogonlar, Mayalar, Aztekler, Bombarlar’da saptandığı gibi, genel olarak, tek sayılar ERKEK, çift sayılar ise hep DİŞİ olarak değerlendirilmiştir. Bu görüşün ışığı altında beş’in dişi İki ile erkek olan Üç’ü eşleştirdiğini görmekteyiz. Öte yandan, iki sayısı dişi ve dünyevi (dünyaya ait) üç ise erkek ve semavi (göğe ait) olduğundan, beş aynı zamanda yerle göğü de birleştiriyor.

Beşte hem erkek hem dişi prensip bulunduğundan iki cinsiyetti (androgyne) (androjin) bir sayı yani hünsalığın* da bir sembolü olarak kabul edilmiştir.

Beş sayısı ile ilgili şu yorum ve yaklaşımlar var: İslam’da beş vakit namaz, İslam’ın 5 şartı, perşembe günün haftanın 5. günü olması nedeniyle uğurlu sayılması, ekim mevsiminin başlangıcı olan Mayıs’ın yılın beşinci ayı olması, beş duyu organımız, el ve ayaklarda beşer parmak bulunuşu, insanın 1 baş, 2 kol ve 2 de ayaklar olmak üzere, beş yön veya üç noktasına sahip bulunması, İsa’nın çarmıha gerildiğinde beş yerinden yaralanması, yaradılış söylencesi (Genes)ne göre, balıkların ve uçucu hayvanların beşinci gün yaratıldıkları...

Beş sayısının insanı sembolize ettiğini ileri süren görüşe göre, insan, kolları açık yatmış durumda, düzgün bir kare içine yerleştirilebilmektir. Birleştirme noktası göğüsün tam ortasında bulunan enine ve dikine çizilen eksenler bu kare içinde bir HAÇ oluşturduğundan, şayet kare dünyanın sembolü ise insan da bu dünya içinde bir haç veya bu dünya insan için bir haç'tır deniyor…

Örnek olarak Çin'de hayatın bir beşgen yani pentagram** olduğu ve bu beşgenin her bir köşesinde hayatın devamını sağlayan elementlerin birinin var olduğuna inanılır.
Bu beş önemli element yer, su, ateş, metal ve tahtadır. Bu beş elemanda, tıpkı beşgenin noktalan gibi, birbirlerine bağlıdırlar. Yer suyu emer. Su ateşi söndürür. Ateş metali eritir. Metal tahtayı keser, tahta ise topraktan büyür.

Eski Çin'de doğan bu görüş daha sonra İslâm dininde de kendine taraftar bulmuş ve kutsal kabul edilmiştir.

Elde bulunan beş parmağın her biri beş İslâm büyüğünü temsil eder. Bu kişiler Hz. Muhammed, Hz. Fatma, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’dir.

Bu işaretin özelikle nazarı önlediğine dair kuvvetti bir inanç günümüzde dahi oldukça yaygındır.

İslamiyet’te de beşin çok önemli bir yeri vardır. Özelikte Fatıma'nın eli olarak adlandırılan şeklin bütün herkesi koruduğuna inanılır.

BEŞ rakamı doğada kendini oldukça belli eder. Örneğin çiçeklerin taç yapraklan genellikle BEŞ tanedir.



Aşk tanrısı Eros’ un uğurlu rakamının beş olduğuna inanılır, bir çok edebiyat eserinde aşkın tanımı yapılırken bir beşgene benzetilir.

Birçok kültürde ise aşkı ve evliliği temsil eder. Evliliği temsil etmesinin en büyük sebebi ise yine beşin ikiyle üçün toplamı olmasına dayanır.

Matematikte üç tek olduğundan erkeği, iki de çift olduğu için dişiyi temsil ettiğinden evlilik de beş de evlilik gibi bir erkeğin ve bir dişinin birleşmesi olarak görülür.

Ünlü filozof Dr. Jung ise bu rakamın insan doğasına uyum sağlayabilen tek rakam olduğunu iddia etmektedir. Alman düşünür Goethe ise bir yazısında iddia ettiğinden farklı olarak BEŞİN bir evlilik için en kutsal sayı olduğunu belirtmiştir.

Beş, Pisagor tarafından süsleme sayısı olarak tanımlanmıştır; çünkü eşkenar bir üçgenin içine gene beş köşeli bir yıldız çizildiğinde çok sayıda üçgenler üretilmektedir. Bütün noktalar birleşik olmasına rağmen birbirlerine son derece uzaktırlar ve her türlü yabancı şekile uyum sağlamaya uygundurlar.

Pisagor ekolünün mistik (gizemci) lerine göre, beş köşeli yıldız yaşamın ve sağlığın bir simgesiydi. Babil’de ise yiyeceklerin konulup korunduğu toprak kaplar üzerine beş köşeli bir yıldız çizilme geleneğinin yaygın bir şekilde sürdürüldüğü saptanmıştır. Bu biçimdeki motifin yiyeceklerin bozulmamasını sağladığına inanılıyordu.

Beşgen üzerine kurulu süsleme düzeninin M.Ö.VI-V. yüzyıllardan itibaren, özellikle tapınak cepheleri ve Likya kaya mezarlarının krallar ve önemli kişiler için yapılanlarında, uygulandığını görmekteyiz. A.B.D. deki Beyaz Saray PENTAGON (beş köşeli) olarak da adlandırılıyor


Kaynak: Semboller ve Yorumlar Cilt-1    Necmettin Ersoy

Derleyen ve düzenleyen: Neslihan Özkan-Arad


*hünsa: erdişi (http://www.tdk.gov.tr)
**pentagram: Birleşik beş köşeli yıldız demektir. Normal beş köşeli yıldızlardan farklı olarak çizgileri içeriden birleşiktir. (Vikipedi)


Bu blogdaki popüler yayınlar

Enkarnasyon Nedir? Dr. Bedri Ruhsalman

Enkarnasyon Nedir? Enkarnasyon ete girmek demektir. Yani ruhların bir beden aracılığı ile belirmesidir. Böyle bir ilişki , ruh ile maddeyi birbirine bağlayacak olan bir aracıya ihtiyaç gösterir ki, buna Perispiri denir. Yani ruh, kendinde saklı olan tesir gücü ile, perispiri aracılığı ile ineceği dünyaların maddelerinden o dünyadaki yoğun bedenini kurar. Kaba madde ile sıkı bir bağlantı demek olan bedenlenme veya enkarnasyon olayı, dolayısı ile serbest irade ve şuurda da bir daralma ve bir nevi kararmaya sebep verir. Tekâmül ihtiyaçlarımızın belirli hale getirdiği bir takım tertipler, sevk edişler himaye ve yardım atmosferi içinde bir hayat mevzu bahistir. Ve dünyada bunlardan kurtulup kaçmak bizim elimizde olmaz. Enkarne olmuş varlık, bütün bu şuurlu tertip ve nizamın mana ve maksadından habersiz olarak bazı merhaleleri aşmak ve bir kısım yetenekleri geliştirme olanaklarına sahip olur. İstenilende zaten budur. Üstad isimli bedensiz bir dostumuz şöyle demektedir. 

Sembolizm Dersleri -6 Rakamı ve İçerdiği Sembolik Anlamı

Altı sayısı en küçük yetkin sayıdır; kendisi dışındaki tüm tamsayı çarpanlarının toplamına eşittir.  Örneğin: (6=1x2x3=1+2+3) 2 ile 3' ün, bu kez, çarpımlarıyla oluşuyor. Altı sayısı GRAFİK SEMBOLİZM ’ de bir altıgen ve onun yarattığı attı köşeli yıldızla özdeştirilmektedir. Salamon’un mührü veya David’in kalkanı denilen ve bugün İsrail’in ulusal amblemi olan bu yıldız, ters yönde iç içe geçmiş iki eşkenar üçgenden oluşuyor ve SU ile ATEŞ arasındaki dengeyi işaret ediyor. Diğer bir deyişle birbirinin karşıtı iki şeyi birleştiren bir şekil olduğu gibi, dikine duran üçgenin ayna görevini yapan su üzerindeki ters görünümü yansıtıyor. Salomon’un mührü şeklinde görülebileceği gibi, tepe noktası yukarıda olan üçgen, Hıristiyan ikonografisinde İsa’nn tanrısal karakterini betimlemektedir. Tepe noktası aşağıda olan üçgen ise bu karakterin O’NUN fiziki ve insancıl görünümünde yansıdığını hatırlatır gibidir... Sembolizm Dersleri 6 6, diğer çift sayılar gibi, Ay’ın çe

Sembolizm Dersleri -9 Rakamı ve İçerdiği Sembolik Anlamı

DOKUZ (9) Basit sayıların sonuncusu olan dokuz, üç' ün karesi olduğundan, onun niteliklerini de taşıyor. Mitolojide varlığına inanılan gök, yer yüzü ve yeraltı dünyalarının tümünü simgeleyen bir sayı olmuştur. Sayılar dizisinin sonuncusu olması nedeniyle, bir sona ulaşıldığını ve yeniden başlamanın haber vericisi gibidir. Diğer bir deyişle, bitim ve ölüm olayının olduğu gibi, yeni bir doğum veya filizlenmenin göstericisidir. Yaşam çemberinin son halkasını kilitler. Mason sembolizmine göre, (9) rakamı grafik olarak aşağıya doğru, yani maddesel bir filizlenmeyi, (6) ise bunun tam tersine, yukarıya yönelik olduğundan, ruhani (tinsel) bir filizlenmeyi simgelemektedir. Doğum olayı için de bu görüşü değerlendirirsek, dokuz sayısının, yedinci aydan itibaren aşağı yukarı şekillenmiş olan fetüs (cenin) ün tam anlamıyla belirgin hale gelmesi için gerekli olan sürenin karşılığı olduğunu görürüz. Gerçekte fetüs’ün rahimdeki pozisyonu (9) rakamına benzemektedir. Altı ise in

Ruh ve Beden İlişkisi Nasıl Olmaktadır?

Ruh bir madde ile iştirak eder. Beden denilen şuurlu madde halini husule getirir. Ondan sonra ruh artık tamamen o bedenin şartlarına bağlanır. Ve o şartlar içinde, organik faaliyetlerinden başka, ruhi ve manevi denilen bütün halleri beyne ve asabi cümleye (sinir sistemi), yani beynin ve asabi cümlenin imkan ve kabiliyetlerine bağlı bulunur. Ruh, madde ile iştirak eder. Şuurlu maddeyi, yani varlığı kurar. Varlık da kendi ruhunun ve yardımcı varlıkların faaliyetleriyle kaba maddelerden kendisine ayrıca bir beden yapar. Ve bu beden vasıtasıyla maddelere tesir eder. Kullandığı kaba maddelerle de kendi haricindeki diğer bedenlere tesir etmek suretiyle maşeri plana adımını atar. Ve hidrojen aleminin varlık safhasındaki tekamülü de bu andan itibaren yürümeye başlar. Ruh ve Beden İlişkisi  Ruha hizmet eden varlık hemen bedeni vasıtasıyla etrafındaki kaba maddelere ve bedenlere tesir ederek ruhun bu yeni ihtiyaçları karşısında lüzumlu hadiselerin meydana gelmesine sebep olur. İy

Eş Zamanlılık

Eş zamanlılık, aynı zamanda eş anlılık, senkroni, senkronizm   olarak ta kullanılır.   Anlamlı, aynı veya benzer kavramı içeren, fakat   nedensel bağlantısı olmayan iki yada daha çok olayın eş zamanlı oluşumudur. Bunu hepimiz yaşantımızda zaman zaman gözlemişizdir. Tam uzun zamandır görüşmediğiniz bir arkadaşınızı düşünürken, telefon çalar, arayan o arkadaşınızdır. Aklınızdaki bir sorunun cevabı, otobüste yanınızda oturan kişinin okuduğu dergide bir başlıktır. Tam iş değiştirmeyi düşünürken gelen bir teklif size çok daha uygun, kendinizi gerçekleştirebileceğiniz iş olanaklarını size sunar. Eşzamanlılık nedensellikten farklıdır. Nedensellik, sonuç aracılığı ile sabit bağlantı içerdiği halde, eş zamanlılık, uyum, denklik veya anlam aracılığı ile sabit olmayan bağlantı içerir. Eşzamanlılık, sürekli bir dünya dokusu oluşturmak için, birbiri ile ilişkisiz olayların birbirine örüldüğü bir kozmozu işaret eder. Eş zamanlı olayların bazı özellikleri vardır. Öncelikl